Tin tức
Protein là gì? Nó có chức năng gì đối với con người
Protein đóng vai trò vô cùng quan trọng với cơ thể khi cung cấp năng lượng để duy trì sự sống. Thiếu protein đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ không sống được. Vật chất này là gì? Vai trò và hàm lượng cần thiết của protein trong cơ thể con người như thế nào?
Mục Lục
Protein là gì?
Protein hay còn gọi là chất đạm đóng vai trò quan trọng với sự sống con người. Hiểu một cách đơn giản thì đây là phân tử sinh học được liên kết bởi nhiều amino axit với nhau bằng liên kết peptit với mục đích xây dựng tế bào cơ. Nó thể hiện rất nhiều chức năng đối với tế bào nói riêng và cơ thể nói chung.
Bản thân chất đạm cũng có nhiều loại khác nhau dựa trên trình tự sắp xếp axit amin. Trình tự cụ thể do nucleotide trong gen quy định. Xét về số lượng thì trong tự nhiên có tất cả khoảng 20 loại axit amin tổng hợp nên chất đạm. Trong số 20 loại này có tổng cộng 9 axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tạo được, bắt buộc cung cấp từ bên ngoài.
11 loại axit amin còn lại là những loại không thích yếu cơ thể tự tổng hợp được. Các axit amin này đóng vai trò xây dựng lên chất đạm. Tuy nhiên chất đạm mỗi khi được tạo ra chỉ có thể tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định. Một số chỉ có thể tồn tại trong thời gian vài phút, số khác có thể duy trì trong cả năm.
Tuổi thọ của một protein được tính bằng chu kì bán rã và nằm trong khoảng giá trị lớn. Một số loại không bình thường hoặc bị lỗi gập xoắn sẽ tự động phân rã nhanh hơn do kết cấu thiếu ổn định. Chất đạm không chỉ xuất hiện trong cơ thể con người mà còn đóng vai trò quan trọng với các cơ thể sống, bao gồm cả động vật.
Vai trò của protein với cơ thể sống
Protein đóng vai trò quan trọng với cơ thể con người minh chứng từ chính bộ máy tế bào. Cụ thể chất này chiếm đến 50% khối lượng thô của mỗi tế bào. Nó là thành phần thiết yếu tạo nên cấu trúc, hình thành cũng như duy trì và tái tạo cơ thể.
Mỗi khi chất này được sinh ra, tồn tại trong đó thoái hóa và tái sinh để thực hiện quá trình luân chuyển. Nhờ đó mới có thể duy trì, hình thành, tái tạo nên cơ thể. Chất đạm chiếm khoảng 10-20% trọng lượng toàn cơ thể đồng thời đảm nhận vai trò:
Cấu tạo, duy trì và tái tạo cơ thể
- Tạo nên cấu trúc khung tế bào, tạo khung đỡ để duy trì hình dáng cho tế bào.
- Là thành phần thiết yếu hình thành nên cơ thể sinh vật.
- Tham gia vào mọi quá trình trong tế bào.
- Là thành phần vô cùng quan trọng của chất gian bào, nhân tế bào, hỗ trợ duy trì và phát triển mô.
- Đóng vai trò như một enzyme xúc tác cho các phản ứng sinh hóa, trao đổi chất của cơ thể.
- Tham gia vào quá trình phát triển cơ thể bao gồm hình thành cơ, phân chia tế bảo, phát triển tế bào, hình thành mới tế bào…
- Hỗ trợ hình thành nên khung liên kết cấu trúc cơ thể. Điển hình như Karetin hình thành nên cấu trúc tóc, da, móng tay. Collagen tham gia vào quá trình tạo nên cấu trúc của xương, da, dây chằng và gân.
Xem thêm: Enzyme là gì? Chức năng của enzym trong cơ thể con người
Cân bằng pH
Protein đóng vai trò như một chất hỗ trợ, chất đệm nhằm cân bằng nồng độ pH máu. Nếu như nồng độ pH trong máu mất cân bằng thì có thể ảnh hưởng xấu đến các hoạt động sống của cơ thể.
Tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch
Chất đạm tham gia vào quá trình hình thành kháng thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, ô nhiễm môi trường… Đồng thời nó còn chịu trách nhiệm trong hình thành Globulin miễn dịch cùng kháng thể để chống nhiễm trùng. Hơn nữa chất này còn cấu thành nên tế bào bạch cầu – tế bào có nhiệm vụ chống lại những tác nhân có hại xâm nhập vào cơ thể.
Giúp đỡ vận chuyển, lưu trữ chất dinh dưỡng
Protein giữ vai trò hỗ trợ vận chuyển các chất dinh dưỡng tới từng cơ quan trong cơ thể. Ví dụ như đường trong máu, khoáng chất, vitamin, oxy… Một số loại còn có khả năng lưu trữ chất dinh dưỡng, khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Ngoài ra chất đạm còn cung cấp năng lượng cho cơ thể, cân bằng lượng nước, cân bằng hoạt động sinh lý… Tất cả đều có thấy tầm quan trọng của protein với cơ thể sống.
Hàm lượng protein cần thiết trong cơ thể con người
Protein chiếm khoảng 10-20% tỷ trọng cơ thể. Tùy thuộc vào từng đối tượng và thể trạng thực tế mà yêu cầu với chất đạm cũng khác nhau. Cụ thể người trưởng thành cần tối điểm 0.8 gram chất đạm/ 1kg cân nặng. Ví dụ như người có trọng lượng 60 kg thì cần 48 gram chất đạm mỗi ngày.
Tuy nhiên người thường xuyên vận động thể lực, tập thể thao thì nhu cầu chất đạm sẽ nhiều hơn, dao động trong khoảng 1.2-1.8 gram/1 kg cân nặng. mặt khác lượng chất đạm cần thiết cho cơ thể còn tùy vào độ tuổi. Cụ thể:
- Trẻ dưới 18 tuổi cần khoảng 1.2-1.6 gram chất đạm / kg cân nặng.
- Người trưởng thành ở độ tuổi từ 19-40 thì cần khoảng 1.6-2.2 gram chất đạm/ kg cân nặng.
- Người trung niên ở độ tuổi từ 41-65 thì cần khoảng 2.2-2.6 gram chất đạm/ kg cân nặng.
- Người cao tuổi ở độ tuổi ngoài 70 thì cần khoảng 2.6-3 gram chất đạm/ kg cân nặng.
Người tuổi càng cao thì nhu cầu về chất đạm lại càng tăng để bù lại khối lượng cơ bắp mất đi do tiến trình thoái hóa tự nheien của cơ thể. Thế nhưng lượng chất đạm cung cấp cho cơ thể không nên quá ít cũng không thể quá nhiều. Nếu như cơ thể được cung cấp quá ít chất đạm sẽ không đảm bảo nhu cầu sống của cơ thể mà gây ra chứng yếu cơ, mất cơ, suy giảm miễn dịch, kinh nguyệt không đều…
Ngược lại nếu thừa chất đạm có thể tích trữ quá mức năng lượng từ đó hình thành mỡ gây béo phí và nhiều hệ lụy khác. Đơn cử như bệnh đau khớp, tăng nguy cơ bệnh gout, bệnh viêm nhiễm hoặc làm thiếu hụt vitamin D, canxi… Chất đạm hiện nay được chia thành 2 nhóm.
Một nhóm là protein hoàn chỉnh xuất hiện trong thức ăn có nguồn gốc từ động vật chứa cả 9 axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự sản xuất được. Trong khi đó protein không hoàn chỉnh lại có nguồn gốc thực vật. Chúng có cung cấp axit amin thiết yếu nhưng không đủ cả 9 loại.
Chỉ có một số loại thực phẩm thực vật nhất định mới có thể cung cấp đủ tất cả axit amin thiết yếu. Mỗi người cần tính toán lượng chất đạm trong thực phẩm để cân bằng dinh dưỡng mỗi bữa ăn.
Thực phẩm nào giàu protein nhất
Protein xuất hiện cả trong thịt động vật và thực vật. Mỗi loại có ưu điểm riêng. Cơ thể con người nên “nạp” chất đạm từ cả hai nguồn và cân đối nhu cầu của cơ thể để không gây ra tác hại không mong muốn. Nguồn thực phẩm giàu đạm có thể kể đến như thịt bò, thịt heo, thịt gà, trứng, sữa, đậu nành, các loại hạt…
Trong đó có một số thực vật cung cấp đủ 9 loại axit amin thiết yếu như hạt lúa mạch đen, hạt gai dầu, hạt chia, tảo xoắn, quinoa… Nếu xét về chỉ số chất lượng cao của chất đạm (chỉ số BV – Biological Value) thì trứng cao nhất là 100, tiếp đến là sữa bò 91, lòng trắng trứng 88, thịt gà 79, cá, thịt heo, gạo lứt, gạo trắng, các loại đậu…
Một số lưu ý khi sử dụng protein
Không thể phủ nhận tầm quan trọng của protein với sức khỏe con người. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là dùng bao nhiêu cũng được. Như đã nêu ở trên, nhiều quá hay ít quá lượng chất đạm nạp vào cơ thể đều không tốt. Cụ thể cần lưu ý một số vấn đề như sau:
- Nên đa dạng hóa thực phẩm cung cấp chất đạm từ các nguồn khác nhau như cá, trứng, sữa cho đến các loại hạt, rau, đậu… Như vậy dưỡng chất cung cấp cho cơ thể sẽ đầy đủ hơn, gia tăng vitamin và khoáng chất ngoài chất đạm mà còn tránh gây nhàm chán cho bữa ăn.
- Tránh ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều đạm, kể cả đó là thực vật thì vẫn có nguy cơ tích trữ năng lượng tạo thành mỡ, gây béo phì.
- Trường hợp trẻ nhỏ kén ăn, phụ nữ thời kỳ mang thai hoặc cho con bú, người già nên có chế độ dinh dưỡng phù hợp. Nếu lượng chất đạm bổ sung qua bữa ăn không đủ có thể tăng cường từ các loại sữa.
- Khi mua các thực phẩm chế biến sẵn cần chú ý thành phần dinh dưỡng ngoài bao bì để đảm bảo phù hợp với sức khỏe và độ tuổi người dùng.
Những thông tin về protein hy vọng đã có ích với Quý vị. Quý vị muốn giảm dầu mỡ khi chế biến thực phẩm? Quý vị muốn tự mình nấu nướng để vừa đảm bảo vệ sinh vừa hạn chế chất bảo quản không an toàn cho sức khỏe? SGE Việt Nam sẵn sàng đồng hành cùng mỗi khách hàng với sản phẩm chất lượng, đa dạng về chủng loại, phong phú trong tính năng, giá bán.
Quý vị quan tâm có thể tham khảo thông tin chi tiết từng sản phẩm tại website https://sgeviet.vn/ hoặc liên hệ Hot line 088 853 1616 để được tư vấn miễn phí nhé!
